Feminist Hareketlerin Tarihsel Sürecinde Feminist Dalgalar
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.17097829Anahtar Kelimeler:
Feminizm, Feminist Hareketler, Feminizm Tarihi, Feminist DalgalarÖzet
Feminizm, toplumsal yaşamda her iki cinsiyetin eşit konumda bulunmalarını ve eşit fırsatlara sahip olarak yaşamalarını sağlama amacı taşıyan çalışmaların bütünüdür. Feminist çalışmalar, tarihsel süreçte bu amaç çerçevesinde gelişmiş olup farklı dönemlerde farklı konulara odaklanmış ve farklı etkiler göstermiştir. Farklı konuları ele alan çalışmalar ve dönemler “feminist dalgalar” olarak tanımlanmaktadır. Literatürde feminist dalgalar birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü dalga olarak adlandırılmaktadır. Bu çalışmada feminizmin tarihçesini oluşturan hareketlerin içerikleri ile feminizm sürecini oluşturan dalgalar incelenmektedir. İlk feminist hareketleri oluşturan birinci dalga feminist hareketler kadınların temel haklarına odaklanırken, ikinci dalga feminist hareketler kadınların toplumsal rollerine ve konumlarına odaklanmaktadır. Üçüncü dalga feminist hareketler ise kendisinden önce gerçekleşen çalışmaların eksiklerini tamamlamayı amaç edinmiş ve kadınların toplumsal yaşamda karşılaştıkları sosyal sorunları gündeme getirmiştir. Bu konular; kadına şiddet, toplumsal baskı, cinsiyet eşitsizliği, cinsellik gibi farklı alanları içermektedir. Dördüncü dalga feminist hareketler ise cinsiyetler arası eşitsizliklere yönelik sosyal medya platformlarını kullanarak ses duyurma çalışmalarına odaklanmaktadır.
Referanslar
• Akbaş, F. (2020). Feminizmin tarihi coğrafyası, Uluslararası Eğitim ve Tarih Araştırmaları Dergisi , 2(2), 77-110.
• Aktaş, G. (2013). Feminist dökümler kadın kimliği: erkek egemen bir kadın olmak. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 30 (1).
• Altınbaş, D. (2006). Feminist tartışmalarda liberal feminizm. İstanbul Üniversitesi Kadın Araştırmaları Dergisi, 9, 21-52.
• Aslan, A. (2015). Tarihin arka odası’nda “kadın”. Ankara Üniversitesi İlef Dergisi, 2(1), 77-94.
• Dikici, E. (2016). Feminizmin üç ana akımı: liberal, marxist ve radikal feminizm teorileri. The Journal of Academic Social Science Studies, 43(1), 523-532.
• Durudoğan, H. (2010). İkinci dalga fransız feminizmine kısa bir bakış. Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları, 67-97.
• Eray, Ş. (2019). Teorik bir sohbet olarak feminizm ve bürokrasi. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomik İnceleme, 54 (3), 1064-1077.
• Erdoğan, H. N. Ö. (2021). Yeni toplumsal hareketler bağlamında kadın hareketleri: dijital aktivizm. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 112-119.
• Fraser, N. (2009). Feminizm, kapitalizm ve tarihin oyunu. (Çev.,G. Kurtsoy). Feminist Yaklaşımlar.
• Gelb, J. (1989). Feminism and politics: a comparative perspective. Univ of California Press.
• Genç, S.F. (2021). Feminist hareketle değişen kadın kimliği ve günümüz kadın sanatçılarının kadına yaklaşımı. (YÖK Tez Merkezi, Yüksek Lisans). Mersin Üniversitesi.
• Giddens, Antony (2000). Sosyoloji (Çev. H. Uğur Tanrıöven). Ayrıntı Yayınları.
• Gönenç Yapar, A. (2006). Fransa'da ve türkiye'de kadın hareketleri. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 27, 63-84.
• Güneş, F. (2017). Feminist kuramda ataerki tartışmaları üzerine eleştirel bir inceleme. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27(2), 245-256.
• Hooks, B. (2014). Feminizm herkes içindir. İstanbul: Bgst Yayınları.
• İnce, F. (2018). 68 Kuşağı, ikinci dalga feminizm ve cinsel devrim üzerine mukayeseli bir değerlendirme. Tarih Ekonomi ve Siyaset Araştırmaları Derneği.
• Karagöz Yerdelen, B. (2008). Türkiye’de 1980 sonrası kadın hareketinin siyasal temelleri ve “ikinci dalga” uğrağı. Memleket Siyaset Yönetim, 3(7), 168-190.
• Kızıl, A. (2021). Dördüncü dalga feminist yankı alanları: dijital araç ve uygulamalar. (YÖK Tez Merkezi, Yüksek Lisans).
• Kinser, A. E. (2004). Negotiating spaces for/through third-wave feminism. NWSA journal, 124-153.
• Kolay, H. (2015). Kadın hareketinin süreçleri, talepleri ve kazanımları. EMO Kadın Bülteni, 3(10).
• Kuşcan, Ö. (2010). Antik çağdan günümüze “kadın’ın” öyküsü, Ankara.
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji sözlüğü. (Çev. O. Akınbay ve D. Kömürcü). Bilim ve Sanat Yayınları.
• Munro, E. (2013). “Feminism: A fourth wave?” Political insight, 22-25
• Notz, G. (2011). Feminizm, (Çev. S. D. Çetinkaya). Phoenix Yayınevi.
• Sage, K. (2019). The personal is political: stories from second wave feminism, https://www.hercampus.com/school/du/personal-political-stories-second-wave-feminism (Mart, 2020).
• Taş, G. (2016). Feminizm üzerine genel bir değerlendirme: kavramsal analizi, tarihsel süreçleri ve dönüşümleri. Akademik Hassasiyetler, 3 (5).
• Tekeli, Ş. (1989).“1980’ler Türkiye’sinde kadın kurtuluş hareketinin gelişmesi. Birikim Dergisi, 3, 34-41.
• Yıldırım, S. (2019). Feminist çalışmalarda kadın deneyimlerinin önemi: Simone de beauvoir örneği. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 145-150.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Anatolian Journal of Mental Health
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
